Primaire Totale Heup Vervanging
Het vervangen van een heup is een chirurgische ingreep waarbij het zieke kraakbeen en bot van het heupgewricht operatief vervangen wordt door kunstmaterialen
Het heupgewricht is een kogelgewricht. Het bestaat uit een “komachtig” bot van de bekken, heupkom genoemd, en het andere bot is de kop van de dijbeen (femur). Het vervangen van het heupgewricht impliceert het operatief wegnemen van het zieke kogelgewricht en het vervangen met een metalen (of keramiek) kop en steel dat in de femur geplaatst wordt en een kunstmatige plastieken (of keramiek) kom. De metalen kunst kop en steel worden ook “prothese” genoemd. Nadat de prothese in de centrale kern van de femur is geplaatst, wordt het vastgemaakt met een botachtig cement dat methylmethacrylaat heet. Als alternatief kan ook een ongecementeerde prothese geplaatst worden waarbij microscopisch kleine poriën een botachtig ingroei verlenen van de femur in de prothese schacht. Deze “ongecementeerde” heup biedt een langere duur en wordt speciaal in acht genomen bij jongere patiënten.
Heupprotheses worden gewoonlijk uitgevoerd vanwege een geleidelijke verergering van ernstige artritis in het heupgewricht. De meest voorkomende vorm van artritis die tot een totale heupprothese leidt is de degeneratieve artritis (artrose) van het heupgewricht. Dit soort artritis overkomt met veroudering, aangeboren afwijking van het heupgewricht, of voorafgaand trauma aan het heupgewricht. Andere omstandigheden die tot heupprothese leiden zijn been fracturen van de heup, reumatoïde artritis en sterfte van de botweefselcellen (aseptische necrose of avasculaire necrose). Heupbeen necrose kan door heupfractuur geneesmiddelen (zoals prednisone en prednisolon), alcoholisme en systemische ziekten (zoals systemische lupus erythematoses) worden veroorzaakt.
De progressief en intense chronische pijn samen met vermindering van het dagelijks functioneren zoals wandelen, traplopen en zelfs opstaan van een zithouding zijn uiteindelijk belangrijke redenen om een heupprothese te overwegen. Daar heupprothesen met de tijd kunnen falen is het geen gemakkelijke beslissing, vooral niet voor jongere patiënten. De vervanging wordt gewoonlijk pas overwogen nadat de pijn zo ernstig is dat het het normaal functioneren totaal belemmert ondanks het gebruik van ontstekingsremmers en/of pijnstillers. Een heupprothese is een keuzeprocedure, wat inhoud dat de optie wordt gekozen tussen andere mogelijkheden. Het is een beslissing dat gemaakt wordt met vol begrip van de potentiële risico’s en voordelen. Een grondige kennis van de hele procedure en de te verwachte uitkomst is een belangrijk onderdeel van het besluitvormingsproces samen met de orthopedisch chirurg.
De preoperatieve beoordeling bevat in het algemeen een overzicht van alle medicijnen die de patiënt gebruikt. Ontstekingsremmende geneesmiddelen, waaronder aspirine, moeten meestal een week voor de operatie niet meer ingenomen worden daar deze geneesmiddelen invloed hebben op bloedplaatjesfunctie en bloedstolling. Andere preoperatieve onderzoeken bevatten een volledig bloedbeeld, elektrolyten (kalium, natrium, chloride), bloedonderzoeken voor nier en lever functies, urineonderzoek, borst röntgenfoto, ECG en een lichamelijk onderzoek. Uw arts zal bepalen welke van deze onderzoeken nodig zijn aan de hand van uw leeftijd en medische conditie. Aanwijzingen van een infectie, ernstige hart-of longziekte, of actieve metabole aandoening zoals ongecontroleerde diabetes kunnen uw heup chirurgie uit of afstellen.
Wanneer de toestand van de heup het toelaat kunnen sommige artsen een preoperatieve oefenprogramma aanbevelen om op die manier spieren op te bouwen en de flexibiliteit te vergroten. Dit kan uw herstel helpen.
Een heupprothese kan een groot bloedverlies inhouden. Patiënten die een heupprotese ondergaan geven meestal hun eigen bloed (autoloog) dat dan later beschikbaar is tijdens de operatie. Mocht een bloedtransfusie nodig zijn dan heeft de patiënt het voordeel zijn eigen bloed beschikbaar te hebben, en op die manier de risico’s van een bloedtransfusie te minimaliseren.
Een totale heup vervanging chirurgie duurt ongeveer twee tot vier uur en de voorbereiding van de operatie kan hier wat tijd aan toevoegen. Na de operatie wordt de patiënt naar de verkoeverkamer gebracht waar hij ongeveer twee tot vier uur in de gaten wordt gehouden. De onderste ledematen worden in de gaten gehouden voor voldoende gevoel en circulatie. Mochten ongewone symptomen van gevoelloosheid of tintelingen zich voordoen dan kan de patiënt dit vermelden aan de verkoeverkamer verpleegkundigen. Nadat de patiënt gestabiliseerd is wordt hij overgebracht naar een ziekenhuiskamer.
Tijdens de per onmiddellijke herstelperiode krijgen de patiënten intraveneuze vloeistoffen. Intraveneuze vloeistoffen zijn belangrijk om de elektrolyten van de patiënt en de, de tijdens de operatie verloren, vloeistoffen te behouden. Gelijk met de intraveneuze vloeistoffen kunnen antibiotica en pijnstillers worden toegediend. De patiënten zullen ook merken dat er een drain in de operatiewond werd aangebracht voor de afvoer van inwendig wondvocht. De hoeveelheid en aard dat uit de drain komt is van belang voor de arts en wordt nauwlettend gevolgd door een verpleegster. Er wordt een verband aangebracht in de operatiekamer en wordt pas na twee tot vier dagen verschoond door de chirurg of medewerker.
Pijn bestrijdende medicijnen worden vaak gegeven via een door de patiënt gecontroleerde analgesie (PCA) pomp waarmee de patiënten zelf hun medicijn dosering kunnen beheren. Pijn medicijnen kunnen soms misselijkheid veroorzaken. In dat geval zult u anti-misselijkheid medicatie krijgen.
Er worden maatregelen genomen om bloedstolsels in de onderste ledematen te voorkomen. Patiënten krijgen een elastieken kous aangedaan. Steunkousen worden vaak toegevoegd, welke de bloedcirculatie in de benen bevorderen.Patiënten worden aangemoedigd om hun benen goed te bewegen om zo veneuze bloed te mobiliseren of bloedstolsels te voorkomen. Vaak worden bloedverdunners gegeven om verdere bloedstolsels te voorkomen.
Patiënten kunnen ook moeilijkheden ondervinden bij het plassen. Deze moeilijkheid is een bijwerking van de pijnstillers. Om dit te verhelpen worden vaak katheters in de blaas geplaatst om de normale doorgang van urine mogelijk te maken.
Onmiddellijk na de operatie worden de patiënten aangemoedigd om regelmatig diep adem te halen en te hoesten om longcongestie en ineenstorting van de kleine longblaasjes in de longen te voorkomen. Patiënten krijgen ook een soort “blaas fles” waarbij het blazen tegen verzet de opening van de luchtwegen voortzetten.
Na een totale heup vervanging operatie beginnen de patiënten meteen met fysiotherapie! De eerste dag na de operatie is het normaal om langzaam te beginnen, zittend in een stoel. Uiteindelijk omvat de revalidatie het nemen van stappen, wandelen en klimmen. Aanvankelijk worden hulp apparaten gebruikt zoals een rollator of krukken. De pijn wordt in de gaten gehouden terwijl u aan het oefenen bent. Dat de patiënt enig ongemak voelt is normaal. Het is vaak bevredigend voor de patiënt om op te merken dat de pijn, waarvoor de heupprothese werd uitgevoerd, verminderd.
Fysiotherapie is van groot belang voor het resultaat van de ingreep. De opzet van fysiotherapie is om met behulp van oefeningen contracturen te voorkomen, de opbouw van de patiënt te verbeteren, en de spieren rond de heup te versterken. Contracturen die bewegingen van het gewricht kunnen beperken zijn het resultaat van littekenen rond het gewricht. Contracturen staan het volledige bewegingsbereik niet toe en daardoor wordt de mobiliteit van de prothese belemmerd. Patiënten worden erop geattendeerd dat ze thuis de heup niet te veel mogen belasten door zware objecten te tillen of ander gelijke activiteiten. Speciale lichaampostuur, zit, en het gebruik van een verhoogd toilet technieken kunnen zeer behulpzaam zijn. Patiënten worden ook verteld dat ze hun benen niet over elkaar mogen kruisen omdat dat het risico van ontwrichting verhoogd. Ook mogen ze hun taille niet buigen en wanneer ze op de niet geopereerde zij liggen moeten ze een kussen tussen hun benen leggen zodat de benen van de geopereerde kant niet kruisen. Patiënten krijgen een oefenprogramma mee naar huis om de spieren rond de kom te versterken, de meeste patiënten gaan in het begin naar een kliniek voor fysiotherapie terwijl ze thuis oefeningen in hun dagelijkse leven opnemen. Ergotherapeuten zijn ook een onderdeel van het revalidatieproces. Deze therapeuten nemen de voorzorgsmaatregelen met de patiënt door ten opzichte van hun dagelijkse activiteiten. Ook leren ze de patiënten hoe de beschikbare aangepaste apparatuur werkt en hoe ze op de juiste manier hun ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen) moeten uitvoeren.
De patiënten zullen ondersteunende apparaten gebruiken zolang nodig blijkt door de therapeut en de chirurg. Het is mogelijk dat de patiënt medicijnen krijgt om eventuele bloedstollingen te voorkomen. Deze kunnen warfarin (Coumadin) of aspirine zijn. Soms kan ook heparine (enoxaparine [Lovenox]) gegeven worden die u zelf inspuit. Uw arts zal beslissen hoe lang u deze medicijnen moet innemen. Aanvullende medicijnen worden gegeven voor pijn, slaap en in sommige gevallen voor spierontspanning.
Geleidelijk aan krijgen de patiënten meer vertrouwen en worden ze minder afhankelijk van de ondersteunende apparaten. Patiënten worden gevraagd om uit te kijken naar eventuele infecties, zoals zwellingen, warmte, roodheid of verergerde pijn rond de operatieplek. De patiënt moet de arts meteen waarschuwen wanneer een van deze veranderingen voorkomt of wanneer er letsel aan de heup is. De wond wordt regelmatig behandeld door de chirurg en de hechtingen, normaal gesproken zijn het nietjes, worden een paar weken na de operatie verwijderd.
Dat de patiënt alles over de prothese leert om zo een lange levensduur te garanderen is heel belangrijk. Inspannende oefeningen zoals hardlopen of contactsport worden afgeraden, omdat deze activiteiten de prothese kunnen verwonden. Zwemmen is ideaal om de spieren te versterken en de mobiliteit en uithoudingsvermogen te bevorderen.
De patiënten dienen bewust te zijn, en zorgverleners te waarschuwen, dat ze een kunstgewricht hebben. Antibiotica wordt aanbevolen bij elke invasieve ingreep, zij het chirurgisch, urologisch, gastro-enterologisch of tandheelkundig. Infecties elders in het lichaam moeten ook behandeld worden om de uitzaaiingen van de infectie in het gewricht te voorkomen. Dit is belangrijk omdat de bacteriën via het bloedbaan een infectie aan de heupprothese kunnen veroorzaken.
Het vervangen van de heupgewricht is een van de meest succesvolle gewrichtsoperaties dat heden wordt uitgevoerd. Bij 95% van de goed gekozen patiënten, dus de juiste kandidaten voor een heupprothese, duurt het resultaat ongeveer 15 jaar. Dankzij nieuwe technieken en apparatuur zijn de lange termijn resultaten indrukwekkend verbeterd. De toekomst zal nieuwere technieken brengen die de resultaten nog meer zullen verbeteren en complicaties zullen verminderen.
